Ketojenik Beslenme Nedir?
Ketojenik beslenme karbonhidrattan enerji almak yerine yağlardan enerji almak için yapılan diyete verilen isimdir. Bu diyette karbonhidrat ve protein içerikli besinler önceliklidir.
Karbonhidrat diyette arka planda tutulmaktadır. Ketojenik diyete halk arasında keto diyet de denilmektedir. Özellikle çocuklarda kontrol edilmesi zor bir hastalık olan refrakter epilepsiyi tedavi amaçlı bu diyete başvurulur.
Ketojenik Diyet Nasıl Yapılır?
Ketojenik diyet yapılırken yağ alımını artırmaya dikkat edilmelidir. Yağ kaynağı olarak sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. Bunlar, avokado, zeytinyağı, hindistancevizi yağı, fındık, badem, tereyağı, ceviz, yağlı süt ürünleri olarak sıralanabilir.
Protein alımına dikkat edilmelidir. Günlük kalorinin yaklaşık %15-20 ‘lik kısmı protein olmalıdır. Aşırıya kaçmadan yeterli miktarda protein alınması önemlidir. Protein kaynağı olarak et, balık, yumurta gibi gıdalar tercih edilebilir.
Ketojenik diyet karbonhidrat alımının düşük tutulduğu diyet olduğu için vücudun su kaybedeceği unutulmamalıdır. Su kaybeden vücudun elektrolit dengesi bozulabilir. Elektrolitin düşmemesi için bol su içmek ve kemik suyu kullanmak faydalı olabilir.
Ketojenik beslenmede öncelik sebze tüketmektir. Örnek vermek gerekirse bunlar ıspanak, brokoli, kabak ve karnabahar olabilir. Ayrıca yağlı balık tüketmek, kuruyemiş ve tohumlar yemek de ketojenik beslenme yapanlar için alternatiftir. Chia tohumu, somon, sardalya gibi gıdalar ketojenik diyet listesinde bulunabilir.
Ketojenik diyet yaparken öğün planlaması yapmak önemlidir. Bu diyette yer alan gıdalardan sebep açlık hissi az hissedilir. Öğün sayısını mümkünse 2’ye düşürmek iyi olacaktır. Öğünler 2 ya da 3 olabilir. Öğün atlanmadan dengeli beslenilmelidir.
Ketojenik Beslenme Yaparken Yenilmemesi Gerekenler
Ketojenik beslenme için öğünleri ayarlarken uzman bir diyetisyenle görüşmek sağlıklı olacaktır. Ketojenik beslenirken şu yiyeceklerden kaçınmak önemlidir:
Şekerli gıdalar özellikle tatlılar
Tahıllar ve unlu mamuller karbonhidrat içerdiği için uzak durulmalıdır.
Bazı sebzelerde karbonhidrat oranı yüksektir. Örnek olarak patates ve mısır gösterilebilir.
Muz ve üzüm gibi meyveler çok şekerlidir. Ketojenik beslenme için uygun değildir.
İşlenmiş gıdalar diyet listelerinde zaten olmaması gerekenler arasındadır. Ayrıca trans yağ içeren ürünler de tüketilmemelidir.
Ketojenik Beslenmenin Yan Etkileri Var Mıdır?
Her diyet gibi ketojenik diyet de metabolizmanın değişmesine yol açabilir. Çünkü ketojenik beslenme uygulayan kişi günlük rutin olarak yediği yiyecekleri yemeyecektir. Bu da vücudunda bazı değişikliklere yol açabilir. Ketojenik diyet doğal bir yöntem olduğu için aslında genel olarak faydalıdır. Ancak diyetin uzun süre uygulanmaması gerekir.
Bu sebeple uzman bir diyetisyenle ketojenik diyet listesi hazırlanmalı ve devam ettirilmelidir. Bazı araştırmalar çocuklarda bu diyetin uzun süre devam ettirilmesi sonucunda büyümeyi olumsuz etkilediğini göstermektedir. Ancak ketojenik diyetin yan etkileri hakkında araştırmalar devam ettiği için net bir yan etki söylemek doğru değildir.
Ketojenik Diyette Dikkat Edilmesi Gerekenler
Günlük karbonhidrat tüketmek ketojenik diyette 50 gram ile sınırlıdır. Alkollü içeceklerin de ketojenik diyette yeri yoktur. Mayonez ve ketçap gibi soslarda da sağlıksız yağlar ve şeker bulunduğu için kullanılmamalıdır. Ancak diyetisyeninizle beraber beslenmenize özel ketçap ve mayonez tarifi bulup evde hazırlayabilirsiniz.
Ketojenik diyette yeri olmayan gıdalardan biri de baklagillerdir. İçerdikleri yüksek karbonhidrat sebebiyle barbunya, bezelye, mercimek ve nohut ketojenik diyet için uygun değildir. Kök sebzeler de dikkat edilmesi gerekenler arasındadır. Havuç, patates, tatlı patates gibi sebzeler de şeker ve karbonhidrat miktarı çoktur.
Ketojenik diyetin bozulmaması için bu sebzeleri tüketmemek doğru olacaktır. Çay, kahve tüketirken de şeker kullanmamak gerekir. Ketojenik diyet deyince diyet ürünleri kullanmak serbest gibi algılanabilir ancak şekersiz diyet gıdaları da diyetisyene sormadan tüketilmemelidir.